विज्ञानाचे सोपे प्रयोग

विज्ञानाचे सोपे प्रयोग

विडिओ डाउनलोड करण्यासाठी 



👉👉येथे क्लिक करा👈👈

�� विज्ञानातील सोपे प्रयोग ��

��भाग १��

������������������

�� खार्या पाण्याचे गोडे पाणी.

साहित्य – खारे पाणी, परात, जड भांडे, प्लॅस्टिकचा कागद, दोरी,काचेची गोटी.कृती – एक परात घ्या. परातीच्या मध्यभागीपरातीपेक्षा कमी उंचीचे एक जड भांडे ठेवा. परातीत खारे पाणी(विहिरीचे मचूळ पाणी किंवा समुद्राचे, खाडीचे पाणी) भरा.आतल्या जड भांड्यापेक्षा पाण्याची पातळी कमी ठेवा. परातीवरदोरीच्या सहाय्याने एक प्लॅस्टिकचा कागद ताणून बांधा. कागदावरएक काचेची गोटी ठेवा. गोटी मध्यभागी जाऊन थांबेल आणिगोटीच्या वजनाने प्लॅस्टिकचा कागद थोडा वक्राकार होईल. हेउपकरण दिवसभर ऊन असेल अशा ठिकाणी ठेवा. पाणी तापेल,त्याची वाफ होईल, प्लॅस्टिकच्या कागदावर पाण्याच्या थेंबाच्यारुपात सांद्रिभूत होईल. कागदाच्या मध्याकडे घरंगळत जाईल. जडभांड्यात शुद्ध पाणी थेंब थेंब पडेल.पाण्याचीच वाफ होते, त्यातल्याक्षाराची होत नाही.

��सूर्यफुलातल्या बियांची रचना.

साहित्य – सूर्यफूल, खडू.कृती – एक काढणीला आलेले सूर्यफूलघ्या. त्याच्या वाळलेल्या पाकळ्या हलके काढा. एक खडू हातातघ्या. सर्वात मधली बी शोधून काढा. त्या बीला लागून असलेली बीया दोन्हींचे मध्यबिंदू खडूने जोडा. दुसर्या बीला लागून असलेलीएक बी अशी शोधून काढा की ती चक्राकार मांडणीत बसेल. अशापद्धतीने सर्वात कडेच्या बी पर्यंत पोचेल असा चक्राकार कंस काढा.आता दुसरी सर्वात आतली आणि खडूची खूण नसलेली बी शोधा.तिच्यापासून सुरू होणारा आधीच्या कंसाच्या दिशेत वळणारा दुसराकंस काढा. असे एकाच दिशेने जाणारे सर्व कंस काढा. मग विरुद्धदिशेने जाणारे कंस काढा.५५ कंस एका दिशेचे तर ८९ कंस विरूद्धदिशेचे येतात. या संख्या फिलोनसी मालिकेतल्या सलग संख्याआहेत.

��रम्य गुणोत्तर

साहित्य – एक हात, पट्टी.कृती – आपल्याला हाताची लांबीमोजायची आहे. कोपरापासून मनगटापर्यंतची लांबी मोजा. नोंदवूनठेवा. (क). कोपरापासून मधल्या बोटापर्यंतची लांबी मोजा. नोदवूनठेवा. (ह). मनगटापासून मधल्या बोटापर्यंतची लांबी मोजा, नोदवूनठेवा. (ब). ह आणि क यांचे गुणोत्तर काढा. तसेच क आणि ब यांचेगुणोत्तर काढा. दोन्हीचे उत्तर सुमारे १.६१८ येते.या गुणोत्तराला रम्यगुणोत्तर म्हणतात. एका सरळ रेषेचे दोन असमान भाग गेले कीमोठा खंड आणि पूर्ण रेषा यांचे गुणोत्तर, लहान खंड आणि मोठाखंड यांच्या गुणोत्तर इतके असेल तर त्याला गम्य गुणोत्तर म्हणतात.आपला हात रम्य गुणोत्तरात असतो.

��बसल्या बसल्या वीज.

साहित्य – प्लॅस्टिकची खुर्ची, कृत्रीम धाग्याचे कापड, एकव्यक्ती.कृती – एका व्यक्तिला एका प्लॅस्टिकच्या खुर्चीवर बसवा.एक कृत्रिम धाग्याने बनवलेला – नायलॉन, टेरिलिन, पॉलिइस्टरयांपैकी – कापडाचा मोठा तुकडा घ्या. सदरा, साडी काहीहीचालेल. त्या कापडाने खुर्चीवर बसलेल्या व्यक्तीला वारा घाला.कपडा व्यक्तिच्या जवळून नेताना विजेच्या ठिणग्या पडलेल्यादिसतील. हा प्रयोग अंधारात केल्यास ठिणग्या स्पष्ट दिसतील. कधीकधी ठिणग्यांचा झटका बसतो, सावधपणे प्रयेग करा.कृत्रिमधाग्याच्या कपड्याच्या हालचालीने स्थिरविद्युत निर्माण होते. तिच्याप्रभावाने प्लॅस्टिकमध्ये प्रवर्तीत वीज तयार होते. दोन्ही विरूद्धभाराच्या वीजा निर्भारीत होताना ठिणग्या पडतात.

��अंगात वीज.

साहित्य – तुम्ही स्वत:कृती – तुमचा एक हात - डावखोर्यांनी उजवाआणि उजखोर्यांनी डावा – सरळ जमिनी समांतर ताणा. तो हातकोपर्यात दुमडा. दुसर्या हाताच्या मधल्या बोटाने कोपर्याच्याहाडाच्या टोकावर हलका झटका द्या. तुम्हाला विजेचा झटकाबसलेला जाणवेल. यावरून तुमच्या अंगात वीज आहे हे सिद्धहोईल.

हाताच्या कोपर्याच्या हाडांजवळील - अलनर नस त्वचेच्या बरीचजवळ असते. नसांचे कार्य विजेच्या सूक्ष्म प्रवाहावर अवलंबूनअसते. आपल्या शरीरात पेशीत पोटॅशियम जास्त तर रक्तातसोडीयम जास्त असतो. त्यांच्यात विशिष्ट परिस्थितीत वीजभारनिर्माण होतो.

��सूर्यावरचे डाग घरात पहा

साहित्य – आरसा, कागद, कात्री, पट्टी, पेन्सिल, कंपास.कृती –एका ए4 आकाराच्या कागदावर मध्यभागी एक सेंटिमीटर त्रिज्येचेवर्तुळ काढा. वर्तुळ कात्रीच्या सहाय्याने कापून घ्या. तो कागद एकाआरशावर चिकटवा. आरसा घराबाहेर उन्हात ठेवा. वर्तुळाकारभोकातून येणारा कवडसा भिंतीवर पडू द्या. आरसा भितीपासून दूरअसेल तेवढा कवडसा मोठा पडेल. कवडसा वगळता बाकी येणारेउजेड कमीतकमी करा. कवडशामध्ये काही काळसर ठिपकेदिसतील ते सूर्यावरचे डाग आहेत. कवडशात ढगही हालतानादिसतील. आरशावरून परावर्तित झालेला सूर्यप्रकाश कमी प्रखरहोतो, तो भिंतीवर पडून परावर्तीत होताना त्याची प्रखरता आणखीकमी होते आणि बारकावे दिसायला लागतात.

��संत्र्याची आतषबाजी

साहित्य – मेणबत्ती, काड्यापेटी, संत्रीकृती – संत्र्याची साल सोला.आतल्या फोडी खाऊ शकता. एक मेणबत्ती काड्यापेटीने पेटवा.तिची ज्योत स्थिर राहू द्या. संत्र्याच्या सालीचा एक तुकडा अंगठाआणि मधले बोट यांच्या पकडीत धरा. मेणबत्तीच्या ज्योतीजवळनेऊन साल उभ्यात दाबा. सालीतून उडालेले शितोंडे प्रखर उजेडपाडत पेटतील.संत्र्याच्या सालात ज्वालाग्राही तेल असते.दाबल्यावर त्याचे तुषार उडतात. मेणबत्तीच्या ज्योतिमुळे पेटतात वसंपून विझतात.

��मऊ काजू करा टणक

साहित्य – मऊ पडलेले काजू, बदाम, पिस्ते, फ्रिजकृती – मऊपडलेले काजू, बदाम, पिस्ते वगैरे तेलबिया खायला मजा येत नाही.ते पूर्ववत कडक करण्यासाठी मऊ सुकामेवा एका बशीत पसरूनठेवा. ती बशी फ्रिजच्या आत ठेवा. काही तासांनी बशी बाहेर काढूनपहा सुकामेवा पुन्हा टणक झालेला असेल.पाणी आत शिरल्यानेसुकामेवा मऊ होतो. फ्रिजमध्ये हवा गार आणि कोरडी असते.कोरड्या हवेमुऴे सुक्यामेव्यातला दमटपणा बाहेर फेकला जातो.

��आम्लतादर्शक पट्टी

साहित्य – साधा वहीचा कागद, सदाफुलीची फुले, कात्री, लिंबू,सोडा.कृती – साधा – गुळगुळीत नसलेला – वहीचा कागद घ्या.कागदावर शाई फुटत असेल तर तो या प्रयोगासाठी उत्तम कागद.सदाफुलीच्या फुलाच्या पाकळ्या कागदावर चोळून कागद रंगीतकरा. कागद ओलसर झाला तरी चालेल. कागद कडक होईपर्यंतवाळवा. यातला एक तुकडा घेऊन त्यावर लिंबाच्या रसाचा थेंबटाका. कोणता रंग येतो? अशाच दुसर्या तुकड्यावर ओलसर करूनसोड्याची चिमूट टाका. कोणता रंग येतो पहा. दोन रंग वेगळे आलेकी आपली आम्लतादर्शक पट्टी तयार झाली. न झाल्यास आणखीपाकळ्या चोळून कागद वाळवा. कात्रीने कागदाच्या अर्धा सेंटिमीटररुंदीच्या पट्ट्या करा.सदाफुलीच्या पाकळीतील रंगद्रव्यआम्लतेनुसार रंग बदलते.

��हैड्रोजन क्लोराईड वायू बनवा.

साहित्य – मीठ, खाण्याचा सोडा, छोटा खलबत्ता, चमचा,आम्लतादर्शक पट्टी, अमोनिया.कृती – छोट्या खलबत्त्यात एकचमचा कोरडे मीठ घाला, तसेच चमचाभर खाण्याचा सोडा घाला.बत्त्याने हे मिश्रण खलत रहा. आंबूस वास येईल. त्यावेळी ओलसरआम्लतादर्शक पट्टी खलाजवळ आणा तिचा रंग बदलेल.अमोनियाच्या द्रावणाचा एक थेंब चमच्यावर घ्या. तो खलाजवळआणल्यास त्यातून नवसागराचा पांढरा धूर आलेला दिसेल.मीठआणि खाण्याचा सोडा कोरड्यातच खलला की त्यातून हैड्रोजनक्लोराईड वायू मुक्त होतो व खलात धुण्याचा सोडा तयार होतो.अमोनियाच्या द्रावणातून बाहेर पडणारा अमोनिया वायू हैड्रोजनक्लोराईड वायू बरोबर संयोग पावून नवसागर धूर स्वरूपात तयारहोतो.

❄❄❄❄❄❄❄❄❄

माहिती आवडल्यास अभिप्राय लिहायला विसरू नका